Bij gezonde wordt in de vruchtbare levensperiode in de eierstokken verschillende hormonen aangemaakt. De eierstokken worden aangestuurd door de hypofyse. De hypofyse maakt FSH een follikerstimulerend hormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat onrijpe eicellen gaan rijpen. Onder invloed van het, eveneens in de hypofyse gemaakte hormoon LH aan waardoor het eiblaasje (follikel) springt; de zogenaamde eisprong. In een regelmatige cyclus van 28 dagen vindt de eisprong rond de 15e dag van de cyclus plaats.

Als bevruchting uitblijft, wordt het overgebleven eiblaasje afgebroken. Daarmee wordt ook het
opgebouwde slijmvlies in de baarmoeder afgestoten en start de menstruatie. Rond het vijftigste levensjaar treedt de laatste eisprong op. Deze periode heet de overgang (menopauze). Na deze periode blijft de eisprong uit.

Soms blijft tijdens de vruchtbare periode een eisprong uit. In de meeste gevallen ligt hier een bepaalde (hormonale) stoornis aan ten grondslag. Bij afwijkingen in de hormoonhuishouding (op verschillende plaatsen in het lichaam), langdurig zware lichamelijke en geestelijke spanningen, ernstig ondergewicht of afwijkingen van de eierstokken kan een eisprong uitblijven. Een zwangerschap is in zo'n geval veelal niet mogelijk.

PCOS

Bij PCOS, de afkorting voor Polycysteus Ovarium Syndroom blijft de eisprong uit. Letterlijk betekent PCOS dat er meerdere vochtblaasjes in de eierstok aanwezig zijn. De menstruatie blijft vaak voor langere tijd weg, waardoor de kans op vruchtbaarheid verminderd is. Er is behandeling nodig om de eisprong op te wekken om op die manier de kans op een zwangerschap te verhogen.

Naar alle waarschijnlijkheid zijn er meerdere hormonen betrokken bij PCOS. Zo is er veelal een verhoogde waarde van het LH (luteïniserend hormoon, het hormoon dat de eisprong opwekt), soms een verhoging van de waarde van het testosteron en soms ook van de insuline in combinatie met een onvoldoende waarde van het FSH, het hormoon dat de rijping van de eiblaasjes stimuleert. Gevolg is dat de rijping van de eiblaasjes is verstoord. Door die stoornis in de rijping van de eiblaasjes blijft een eisprong vaak uit en ontstaat er een onregelmatigheid in de menstruatiecyclus.

PCOS komt voor bij 5 tot 10 procent van alle vrouwen. In sommige families komt PCOS vaker
voor en ook overgewicht speelt een rol.

Er zijn vijf behandelingen mogelijk om de eisprong op te wekken: